Betekenisvolle rituelen die troost bieden

Rituelen helpen bij het nemen van afscheid, maar ook bij het herdenken van je naasten. Door de jaren heen blijven rituelen een bron van troost bieden. Agnes en Martin leggen uit waarom rituelen belangrijk zijn in het rouwproces en verzamelden 5 betekenisvolle rituelen die troost kunnen bieden.

De functie van rituelen
Rituelen spelen een belangrijke rol in het rouwproces. Rituelen bieden structuur, houvast en zijn een manier om emoties te uiten. “Als we het hebben over rituelen, dan gaat het over (een reeks aan) handelingen die betekenisgeven. Denk hierbij aan het aansteken van een kaarsje, het luisteren naar een speciaal liedje, maar ook het voorlezen voor het slapengaan of het fietsen van een vaste route zijn rituelen”, vertelt Agnes. “In het rouwproces staat stilstaan bij het leven van de overledene centraal. Dit houdt herinneringen levend, waardoor het verdriet om het verlies draaglijker wordt.”

Betekenisvolle rituelen
Rituelen zijn er in allerlei soorten en maten. “Zo is Allerzielen een katholieke herdenking, terwijl Protestanten op Eeuwigheids- of Gedachteniszondag overledenen van het afgelopen jaar herdenken”, voegt Martin toe. “Een traditionele uitvaartceremonie, een persoonlijk herdenkingsmoment of het jaarlijkse bezoek aan een graf creëren allemaal houvast en geven betekenis aan moeilijke tijden.” Juist omdat herdenkingsrituelen er in allerlei soorten en maten zijn, is er geen goed of fout. Om je op weg te helpen hebben Agnes en Martin 5 betekenisvolle rituelen die troost bieden onder elkaar gezet:

1. Het branden van een kaarsje. Een kaarsje branden staat voor licht, warmte en herinnering. De vlam van een kaars biedt troost en geeft een gevoel van verbondenheid. Het ritueel is eenvoudig, maar tastbaar. Je kunt een kaarsje aansteken in een kerk of kapel, thuis, op het graf, bij monumenten en zelfs online.
2. Het creëren van herdenkingsaltaar. Een herdenkingsaltaar kan zo groot en zo klein zijn als je zelf wilt. Denk bijvoorbeeld aan een foto met een waxinelichtje, maar ook een bos bloemen of voorwerpen die belangrijk waren voor de overledene zijn waardevolle elementen voor een herdenkingsaltaar.
3. Het organiseren van een jaarlijks herdenkingsmoment. Er worden door het jaar heen herdenkingsmomenten georganiseerd waarbij je zou kunnen aansluiten. Ook is het mogelijk om zelf een herdenkingsmoment te organiseren met vrienden, familie of in je eentje.
4. Het luisteren naar muziek. Soms kan muziek onder woorden brengen waar je zelf geen woorden aan kunt geven. De tekst van een lied is betekenisvol of het doet je denken aan vroeger. Daarnaast verbindt muziek. Door samen te luisteren of te zingen voelen mensen zich dichter bij elkaar en bij de overledene.
5. Het schrijven van een brief. Het schrijven van een brief kan helpen om gevoelens en gedachten ordenen. Je geeft hiermee ruimte aan zowel je verdriet als de vreugdevolle herinneringen. Je kunt deze brief bijvoorbeeld bewaren en later teruglezen.